delightful
New member
‘Türkiye’nin Antik Genetik Profili’ tarihi DNA araştırması ile çıkarıldıBursa’nın Orhangazi ilçesindeki Ilıpınar Höyüğü’nde, 15 yıl süren arkeolojik hafriyatlarda çıkan buluntuları inceleyen Antropolog Doç. Dr. Songül Alpaslan-Roodenberg’in de ortasında olduğu ‘Anadolu Antik DNA’ projesinin sonuçları, dünyanın saygın bilim mecmualarından Science’de 25 ve 26 Ağustos’ta 3 makale halinde yayımlandı. Araştırma neticelerina bakılırsa bugüne kadar arkeologlarca bilinen, lakin genetik açıdan birinci kere kanıtlanan değerli bulgu; Doğu Anadolu’da Van merkezli Urartu medeniyetinin, Levant ve Anadolu’dan köken aldığı kararı oldu.
Harvard Genetik Bölümü’ndeki David Reich Laboratuvarının bilimsel takımında yer alan, Türkiye ile birtakım Balkan ülkelerindeki çalışmaları antropolojik ve genetik açıdan şahsen yürüten projenin Türkiye kısmında, laboratuvarın lideri David Reich ile bir arada eş lider olarak çalışan Türk bilim insanı Alpaslan-Roodenberg, ‘Türkiye Antik DNA Projesi’nin epeyce kıymetli ve geniş kapsamlı sonuçlarının Science’de yayımlandığını söylemiş oldu. İki başyazarı bulunan makalenin Alpaslan-Roodenberg’le birlikte başka başyazarı Harvard Üniversitesi’nden Bilgisayar Mühendisi Genetikçi Dr. Losif Lazaridis, öbür 2 kıymetli muharriri da Viyana Üniversitesi Antropoloji Kısmı Lideri Prof. Ron Pinhasi ve Harvard Laboratuvarı Lideri Prof. David Reich oldu. 4 sorumlu müellif dışında, 200’ün üzerinde antropolog, müzeci ve genetikçi de makaleye değerli katkılarda bulundu.
Ilıpınar Höyüğü baz alındı
1980’lerin sonlarında Hollanda’nın o periyottaki İstanbul Arkeoloji Enstitüsü Müdürü Jacob Roodenberg tarafınca Bursa’nın Orhangazi ilçesi sonlarındaki Ilıpınar’da arkeolojik hafriyatlar başlatıldığını hatırlatan Songül Alpaslan-Roodenberg, şu tabirleri kullandı:
“80’li yılların sonlarından 2000’lerin başına kadar devam eden hafriyatlarda, bulunduğu yerdeki bir pınardan ismini alan Ilıpınar Höyük ile bölgedeki birkaç Neolitik höyüğün de kazıldığı bu projenin araştırma hedeflerinden biri, Roodenberg’in Marmara Bölgesi kültürlerinin, birebir periyodun Balkan kültürleri ile misal oluşu niçiniyle, bu kültürün Balkanlara ve Orta Avrupa’ya bu bölgeden gidip gitmediğinin araştırılmasıydı. 2014‘te Harvard Genetik Kısmı merkezli 8 yıllık bir antik DNA araştırması başlatıldı. Mevzu ile ilgili olarak ise yaklaşık 8 yıl evvel bir araştırma başlatıldı.”
Alpaslan-Roodenberg kendi çalışma alanına giren Türkiye örnekleri ile Bulgaristan, Romanya ve Kuzey Makedonya örneklerinin her ülke mevzuatına uygun olarak ve gerekli müsaadeler dahilinde alındığını, türlü kazılardan ve müzelerden gelen küçük modül örneklerinin de çalışma sonunda alındıkları yere iade edildiğini belirtti.
“5 Avrupalı’dan biri Anadolu kökenli”
DHA’nın haberine gore>; araştırma ile ilgili bilgi veren Songül Alpaslan-Roodenberg, şöyleki devam etti:
“Bu hipotez bu biçimdeki datalara nazaran lakin arkeolojik buluntuların karşılaştırılması ile değerlendirildi. Ve bu kültürlerin yapımcılarının, yani insanların da bu bölgeden Avrupa’ya göç edip etmediklerinin yanıtı lakin 2010’lu yılların ortalarında Antik DNA araştırmalarının ilerlemesi ile cevaplandırılabildi. Artık biliyoruz ki yeni kuşak antik DNA dizileme metotları ile eski insan kemiklerinden elde edilen çok az DNA’nın çoğaltılara tahlil edilmesiyle eski toplumların göç yollarını izleyebilir, fiziki görünüşlerine dair, saç, göz, cilt rengi üzere bilgi edinebilir, onların birbirleriyle ilişkisi, aile ve akrabalık ilişkileri gibi bir fazlaca sorunun karşılığını da öğrenebiliriz. 2015-2016’da Harvard Antik DNA Laboratuvarından bir küme bilim adamı Marmara Bölgesi’nde Orhangazi Ilıpınar, Menteşe ve Barcın höyüklerinde yaşayan beşerler ile Orta Avrupa’nın birinci çiftçileri içinde genetik bağ olduğunu saptadı ve sonuçlar Nature dergisinde yayımlandı. ötürüsıyla birinci defa yalnızca kültürün değil, insanın da bu bölgeden Avrupa’ya gitmiş olduğu ispatlandı. Yani bugün orta Avrupa’da örneğin Almanya’da rastgele sokaktan birini çevirip DNA’sını tahlil etseniz, 5 bireyden birinin Anadolu’nun bu birinci çiftçilerinin genlerini hala taşıyor olduğunu görürsünüz.”
40 yılda 200’den çok müzeci ve akademisyen çalıştı
Roodenberg’in 1980’li senelerda başlayıp 2002’ye kadar sürdürdüğü çalışmaların kararında ortaya çıkardığı tezin de bu biçimdece bugün genetik yardımı ile kanıtlanmış olduğunu da tabir eden Alpaslan-Roodenberg, Marmara Bölgesi’ndeki hafriyatlarda ele geçen birinci çiftçilerin kemiklerini inceleyip, tahlil ettiğini söz ederek, “2008’den beri Harvard ve Viyana Antik DNA laboratuvarları ile iş birliği ortasında çalıştık ve şahsen her iki laboratuvarın bilimsel grubunda resmi olarak yer aldım. 2014’ten itibaren Türkiye’nin tüm coğrafik bölgelerindeki kimi kazılardan Kültür Bakanlığı’nın ilgili yönergesi doğrultusunda alınan küçük kemik örnekleri ile Viyana ve Harvard Antik DNA laboratuvarlarında en son metotlarla tahlil edilmesiyle alınan sonuçlar geçtiğimiz günlerde Science Dergisi’nin son sayısında yayımlandı. Birebir sayıda birbiriyle bağlantılı üç makale halinde yayımlanan Türkiye merkezli bu çalışmadaki iki baş müelliften birisi de benim. Türkiye ve komşu ülkeleri ile Balkanlar’dan birden fazla antropolog ve arkeolog olan 200’ün üzerinde müellifin iştirakiyle yapılan bu çalışmada sırf Türkiye’den yaklaşık 35 müzeci ve akademisyen de yer aldı” diye konuştu.
Türkiye’nin antik genetik profili tahlil edildi
Songül Alpaslan-Roodenberg kelam konusu çalışmada Anadolu’nun Neolotik periyodundan, Osmanlı’ya kadar olan periyodunun antik genetik profilinin de ortaya koyulduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Bu epey değerli araştırmanın tahlil sonuçları Anadolu’ya Neolitik devirde iki göç olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıyeten Hint – Avrupa lisan ailesinin köklerini genetik olarak araştıran bu çalışmada bu lisanın kökenlerinin steplerde ve Kafkasya’da olabileceğine dair işaretler vermekte. Enteresan bir bulgu ise Anadolu’da Tunç Çağı’na kadar olan müddette step kökeni olmamasıdır ki bu da Anadolu’nun kuzeyden gelebilecek göçlere niye açık olmadığı sorusunu da akla getirmektedir. Bu soruların yanıtını da lakin yeni çalışmalar ve tahliller net olarak verebilecektir. Zira Anadolu’da Tunç Çağı’nda Hititler var ve bu beşerler da Hint-Avrupa lisan ailesine giren bir lisan konuşuyordu. Bu nasıl oldu? Bunu yeni çalışmalar belirleyecektir.”
“Urartu kültürü Levant ve Van kökenli”
Alpaslan-Roodenberg, tüm bu araştırma sonuçlarının yanı sıra bugüne kadar arkeologlarca da bilinen lakin genetik açıdan birinci sefer kanıtlanan bir bulgunun ise Doğu Anadolu’da Van merkezli Urartu medeniyetinin, Levant ve Anadolu’dan köken aldığı olduğunu lisana getirerek, “Van bölgesi örneklerinin tahlili, Urartuların bölgedeki daha erken devir toplumlarından geldiklerini ve Levant’tan köken aldıklarını ispatlarken, Urartu’nun bugünkü Ermenistan’daki uzantılarından da alınan örnekler ise onların lokal kökenli ve step kökenli olduklarını göstermiştir. Bu da birkaç yüzyıl karar sürmüş olan Urartu külçeşidinin, Van merkezli ve bölgedeki yaygın bir kültür olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda Urartu yöneticilerinin merkez kökenli olup, yani Urartu’nun kurucularının Levant ve Van bölgesi kökenli olduğunu, bu kültürün bugünün Ermenistan’daki uzantılarının ise oradaki bölge halkından ve steplerden köken aldığına ehemmiyetle işaret eder. Bu sonuçlar Urartu’nun Ermenistan kökenli bir kültür olduğuna dair söylentileri de artık genetik açıdan doğrulamamaktadır” değerlendirmesinde bulundu.
Harvard Genetik Bölümü’ndeki David Reich Laboratuvarının bilimsel takımında yer alan, Türkiye ile birtakım Balkan ülkelerindeki çalışmaları antropolojik ve genetik açıdan şahsen yürüten projenin Türkiye kısmında, laboratuvarın lideri David Reich ile bir arada eş lider olarak çalışan Türk bilim insanı Alpaslan-Roodenberg, ‘Türkiye Antik DNA Projesi’nin epeyce kıymetli ve geniş kapsamlı sonuçlarının Science’de yayımlandığını söylemiş oldu. İki başyazarı bulunan makalenin Alpaslan-Roodenberg’le birlikte başka başyazarı Harvard Üniversitesi’nden Bilgisayar Mühendisi Genetikçi Dr. Losif Lazaridis, öbür 2 kıymetli muharriri da Viyana Üniversitesi Antropoloji Kısmı Lideri Prof. Ron Pinhasi ve Harvard Laboratuvarı Lideri Prof. David Reich oldu. 4 sorumlu müellif dışında, 200’ün üzerinde antropolog, müzeci ve genetikçi de makaleye değerli katkılarda bulundu.
Ilıpınar Höyüğü baz alındı
1980’lerin sonlarında Hollanda’nın o periyottaki İstanbul Arkeoloji Enstitüsü Müdürü Jacob Roodenberg tarafınca Bursa’nın Orhangazi ilçesi sonlarındaki Ilıpınar’da arkeolojik hafriyatlar başlatıldığını hatırlatan Songül Alpaslan-Roodenberg, şu tabirleri kullandı:
“80’li yılların sonlarından 2000’lerin başına kadar devam eden hafriyatlarda, bulunduğu yerdeki bir pınardan ismini alan Ilıpınar Höyük ile bölgedeki birkaç Neolitik höyüğün de kazıldığı bu projenin araştırma hedeflerinden biri, Roodenberg’in Marmara Bölgesi kültürlerinin, birebir periyodun Balkan kültürleri ile misal oluşu niçiniyle, bu kültürün Balkanlara ve Orta Avrupa’ya bu bölgeden gidip gitmediğinin araştırılmasıydı. 2014‘te Harvard Genetik Kısmı merkezli 8 yıllık bir antik DNA araştırması başlatıldı. Mevzu ile ilgili olarak ise yaklaşık 8 yıl evvel bir araştırma başlatıldı.”
Alpaslan-Roodenberg kendi çalışma alanına giren Türkiye örnekleri ile Bulgaristan, Romanya ve Kuzey Makedonya örneklerinin her ülke mevzuatına uygun olarak ve gerekli müsaadeler dahilinde alındığını, türlü kazılardan ve müzelerden gelen küçük modül örneklerinin de çalışma sonunda alındıkları yere iade edildiğini belirtti.
“5 Avrupalı’dan biri Anadolu kökenli”
DHA’nın haberine gore>; araştırma ile ilgili bilgi veren Songül Alpaslan-Roodenberg, şöyleki devam etti:
“Bu hipotez bu biçimdeki datalara nazaran lakin arkeolojik buluntuların karşılaştırılması ile değerlendirildi. Ve bu kültürlerin yapımcılarının, yani insanların da bu bölgeden Avrupa’ya göç edip etmediklerinin yanıtı lakin 2010’lu yılların ortalarında Antik DNA araştırmalarının ilerlemesi ile cevaplandırılabildi. Artık biliyoruz ki yeni kuşak antik DNA dizileme metotları ile eski insan kemiklerinden elde edilen çok az DNA’nın çoğaltılara tahlil edilmesiyle eski toplumların göç yollarını izleyebilir, fiziki görünüşlerine dair, saç, göz, cilt rengi üzere bilgi edinebilir, onların birbirleriyle ilişkisi, aile ve akrabalık ilişkileri gibi bir fazlaca sorunun karşılığını da öğrenebiliriz. 2015-2016’da Harvard Antik DNA Laboratuvarından bir küme bilim adamı Marmara Bölgesi’nde Orhangazi Ilıpınar, Menteşe ve Barcın höyüklerinde yaşayan beşerler ile Orta Avrupa’nın birinci çiftçileri içinde genetik bağ olduğunu saptadı ve sonuçlar Nature dergisinde yayımlandı. ötürüsıyla birinci defa yalnızca kültürün değil, insanın da bu bölgeden Avrupa’ya gitmiş olduğu ispatlandı. Yani bugün orta Avrupa’da örneğin Almanya’da rastgele sokaktan birini çevirip DNA’sını tahlil etseniz, 5 bireyden birinin Anadolu’nun bu birinci çiftçilerinin genlerini hala taşıyor olduğunu görürsünüz.”
40 yılda 200’den çok müzeci ve akademisyen çalıştı
Roodenberg’in 1980’li senelerda başlayıp 2002’ye kadar sürdürdüğü çalışmaların kararında ortaya çıkardığı tezin de bu biçimdece bugün genetik yardımı ile kanıtlanmış olduğunu da tabir eden Alpaslan-Roodenberg, Marmara Bölgesi’ndeki hafriyatlarda ele geçen birinci çiftçilerin kemiklerini inceleyip, tahlil ettiğini söz ederek, “2008’den beri Harvard ve Viyana Antik DNA laboratuvarları ile iş birliği ortasında çalıştık ve şahsen her iki laboratuvarın bilimsel grubunda resmi olarak yer aldım. 2014’ten itibaren Türkiye’nin tüm coğrafik bölgelerindeki kimi kazılardan Kültür Bakanlığı’nın ilgili yönergesi doğrultusunda alınan küçük kemik örnekleri ile Viyana ve Harvard Antik DNA laboratuvarlarında en son metotlarla tahlil edilmesiyle alınan sonuçlar geçtiğimiz günlerde Science Dergisi’nin son sayısında yayımlandı. Birebir sayıda birbiriyle bağlantılı üç makale halinde yayımlanan Türkiye merkezli bu çalışmadaki iki baş müelliften birisi de benim. Türkiye ve komşu ülkeleri ile Balkanlar’dan birden fazla antropolog ve arkeolog olan 200’ün üzerinde müellifin iştirakiyle yapılan bu çalışmada sırf Türkiye’den yaklaşık 35 müzeci ve akademisyen de yer aldı” diye konuştu.
Türkiye’nin antik genetik profili tahlil edildi
Songül Alpaslan-Roodenberg kelam konusu çalışmada Anadolu’nun Neolotik periyodundan, Osmanlı’ya kadar olan periyodunun antik genetik profilinin de ortaya koyulduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Bu epey değerli araştırmanın tahlil sonuçları Anadolu’ya Neolitik devirde iki göç olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıyeten Hint – Avrupa lisan ailesinin köklerini genetik olarak araştıran bu çalışmada bu lisanın kökenlerinin steplerde ve Kafkasya’da olabileceğine dair işaretler vermekte. Enteresan bir bulgu ise Anadolu’da Tunç Çağı’na kadar olan müddette step kökeni olmamasıdır ki bu da Anadolu’nun kuzeyden gelebilecek göçlere niye açık olmadığı sorusunu da akla getirmektedir. Bu soruların yanıtını da lakin yeni çalışmalar ve tahliller net olarak verebilecektir. Zira Anadolu’da Tunç Çağı’nda Hititler var ve bu beşerler da Hint-Avrupa lisan ailesine giren bir lisan konuşuyordu. Bu nasıl oldu? Bunu yeni çalışmalar belirleyecektir.”
“Urartu kültürü Levant ve Van kökenli”
Alpaslan-Roodenberg, tüm bu araştırma sonuçlarının yanı sıra bugüne kadar arkeologlarca da bilinen lakin genetik açıdan birinci sefer kanıtlanan bir bulgunun ise Doğu Anadolu’da Van merkezli Urartu medeniyetinin, Levant ve Anadolu’dan köken aldığı olduğunu lisana getirerek, “Van bölgesi örneklerinin tahlili, Urartuların bölgedeki daha erken devir toplumlarından geldiklerini ve Levant’tan köken aldıklarını ispatlarken, Urartu’nun bugünkü Ermenistan’daki uzantılarından da alınan örnekler ise onların lokal kökenli ve step kökenli olduklarını göstermiştir. Bu da birkaç yüzyıl karar sürmüş olan Urartu külçeşidinin, Van merkezli ve bölgedeki yaygın bir kültür olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda Urartu yöneticilerinin merkez kökenli olup, yani Urartu’nun kurucularının Levant ve Van bölgesi kökenli olduğunu, bu kültürün bugünün Ermenistan’daki uzantılarının ise oradaki bölge halkından ve steplerden köken aldığına ehemmiyetle işaret eder. Bu sonuçlar Urartu’nun Ermenistan kökenli bir kültür olduğuna dair söylentileri de artık genetik açıdan doğrulamamaktadır” değerlendirmesinde bulundu.